Expositie: “Toen de Limburger nog een Heuvellander was…”

“TOEN DE LIMBURGER NOG EEN HEUVELLANDER WAS …”
(van 1500 tot 1800)

ZOMEREXPO VAN DE STICHTING KATHOLIEKE ERFGOED in St. Gerlach en in Rolduc

De heuvels rond Aken, Luik en Maastricht vormen een harmonieus geheel met de vele kloosters, kastelen en kerken die er tussen 1500 en 1800 gebouwd zijn. Dat was een tijd waarin er nog geen Limburgers waren (behalve dan een paar in het kleine hertogdom Limburg rond het plaatsje Limbourg bij Verviers). Kerk en adel hadden het nog voor het zeggen in dit heuvelland. Zij wisten de protestanten in bedwang te houden, al lukte dat soms maar op het nippertje. Zo moest het adellijke damesklooster St. Gerlach zich tijdelijk als katholieke enclave (buitengebied) in het door protestanten bestuurde Land van Valkenburg zien te redden. Alleen via een recht van overpad over de beemden van de Geul was de enclave verbonden met andere katholieke gebieden rond Strucht en Oud-Valkenburg.

Het klooster en de bevolking in het omliggende heuvelland werden in die tijd ook door oorlogen en door de pest geteisterd. Toen de oorlogen ophielden brak een periode van ongekende bloei aan, waarin het klooster St. Gerlach tot een parel van de barok kon uitgroeien. In het Heiligdom St. Gerlach in Houthem-St. Gerlach is van 7 juli tot 30 augustus een tentoonstelling te zien over deze geschiedenis van het klooster St. Gerlach. De tentoonstelling verhuist eind augustus naar een andere parel van de barok in het heuvelland, de abdij Rolduc in Kerkrade. Daar zal zij tot eind september te zien zijn onder de naam “Rolduc en St. Gerlach; macht & heerlijkheid in het katholieke heuvelland”.

Maurice Essers van Stichting Katholiek Erfgoed: “De geschiedenis van St. Gerlach en Rolduc roept vragen op over de Limburgse identiteit. Voor 1800 was er wel een katholieke identiteit van het heuvelland, maar nog geen Limburgse identiteit (althans in het huidige Limburg). Er waren geen Limburgers, hoogstens heuvellanders. Langs de oude dorpskerkjes vind je vaak de stenen grafkruisen met teksten die vragen om voor de ziel van zo’n katholieke heuvellander te bidden. Die katholieke identiteit vind je ook terug in de Sacramentsprocessies, wegkruisen, kapellen en bedevaarten. We hopen met de tentoonstellingen en bijbehorende boeken en lezing deze heuvellandse voorvaderen wat dichter bij ons te brengen. Wie zich in hen en hun wereld verdiept zal tot verbazingwekkende ontdekkingen komen. Je moet de vele kerken, kastelen en kloosters uit die tijd bijvoorbeeld vooral proberen van binnen te bekijken. Met name de binnenkant is vaak van een grote schoonheid. Zo zijn de fresco’s van Johann Schöpf in St. Gerlach en de kloosterbibliotheek van Joseph Moretti in Rolduc van een barok van on-Nederlandse allure.”

Heiligdom St. Gerlach
Onderstestraat 1
6301 KA Houthem- St. Gerlach,
openingstijden: maandag t/m zaterdag 10.00 – 16.30 uur (’s zondags vanaf 10.30 uur)

De entree is gratis, een vrije gift wordt zeer op prijs gesteld voor het onderhoud en de instandhouding van St. Gerlachuskerk en Heiligdom.