Hoeve De Croon

In het beschermd dorpsgezicht Sint Gerlach liggen vlak bij elkaar vier grote monumentale gesloten hoeven. De hoeven “de Croon” en “de Bol” liggen aan de noordzijde van de weg, aan weerszijden van de Vauwerstraat op de
plaats waar al in de 14e eeuw boerderijen lagen. De twee hoeven aan de zuidzijde van de doorgaande weg zijn gebouwd in de 17e en de 18e eeuw.

De uit mergel opgebouwde hoeven hebben alle vier een gesloten binnenplaats. Vroeger was dat de plek waar de mest werd opgeslagen. Deze binnenplaatsen waren zeer karakteristiek voor veel Zuid-Limburgse hoeven.

Hoeve de Croon, aan de westzijde van de Vauwerstraat zijn haar naam aan de (protestantse) burgemeestersfamilie Croon die daar woonde. Het kleine viaduct onder de spoorlijn in de aangrenzende Vauwerstraat heet in Houthem “’t Croaner brögkske”.

Hoeve de Bol, aan de oostzijde van de Vauwerstraat ontleent haar naam aan de gevelsteen, een vroegere adresaanduiding, die aanwezig is boven het linker toegangspoortje. Eind 19e eeuw was hier een café gevestigd
met de naam “in de Bol”.

De Vauwerstraat is genoemd naar de vroeger aanwezige vauwer, een slagboom die ervoor zorgde dat het vee niet op de grote straatweg terecht kwam als het van de stallen naar de weilanden werd gedreven. Deze vier hoeven zijn nu niet meer in gebruik als boerderij.

Meer informatie:
http://www.houthem.info/pages/sint%20gerlach_20.htm
http://rijksmonumenten.nl/monument/36799/de+croon/houthem/