Pages Navigation Menu

Het online dorpsplatform van, voor en door Houthem - Sint Gerlach

Kansenkaart, eerste fase

Kansenkaart, eerste fase

Tijdens een druk bezochte dorpsavond in oktober 2013 bleek de Kansenkaart te kunnen rekenen op een breed draagvlak. Samen met vrijwilligers, verenigingen, ondernemers en instellingen zijn in de periode november 2013 – februari 2014 concrete initiatieven en meer of minder nog globale ideeën vanuit de dorpsgemeenschap (in totaal negen) bijeen gebracht in een samenhangend programma.

Overkoepelend doel van dit programma was een bijdrage leveren aan het op een gestructureerde wijze vergroten van betrokkenheid van inwoners, ondernemers en instellingen bij de dorpsgemeenschap en het opbouwen van structurele, duurzame ondersteuning van de bijbehorende processen. Bij het vergroten van betrokkenheid is de onderliggende gedachte dat inwoners in het algemeen makkelijker enthousiast worden van concrete initiatieven die op kortere termijn tastbaar resultaat opleveren dan van projecten met een lange voorbereidingstijd en van planning en organisatie.

Voor de dekking van de geraamde kosten (ruim € 930.00) van het programma zijn, naast een eigen inzet (verenigingen etc. ad € 115.000) bijdragen toegezegd van gemeente (€ 270.000), provincie (€ 250.000) en ondernemers/instellingen (€ 295.000).

Het bieden van een ondersteuningsstructuur is gerealiseerd met de oprichting van de Stichting Wij Houthem – St. Gerlach (zie verder “Over ons”).

De negen programmaonderdelen zijn hieronder opgesomd, met daarbij een korte samenvatting van het per september 2018 gerealiseerde resultaat.

1  Opwaarderen Vereniging van de Toekomst / sportcomplex (1e fase)

In dit kader is door de gemeente een nieuwe verbinding tussen sportcomplex en de locaties Ronald Mc Donald Kindervallei en Wigwamvallei aangelegd. Verder is er een nieuw, state of the art tenniscomplex met padelbanen gerealiseerd (in gebruik per september 2018), is Wifi aangelegd en wordt de bestaande accommodatie van de voetbalvereniging gezamenlijk gebruikt.

Verder is er voor de gebruikende verenigingen extra bergruimte gecreëerd in de vorm van een tweetal containers, die in de omgeving zijn ingepast, is er voor de Houthemse verenigingen een activiteitentent aangeschaft en is een beugelbaan aangelegd.

2  Uitbreiding gemeenschapshuis de Holle Eik

De stichting Dorpscentrum De Holle Eik heeft het Dorpscentrum uitgebreid met een nieuwe multifunctionele ruimte t.b.v. muziek/zangactiviteiten en als ontmoetingsruimte/ huiskamer. Hierin vinden onder meer de wekelijkse bijeenkomsten van de “Hoeskamer” plaats.

3  WIJland

In het verlengde van de uitkomsten van brainstormsessies met o.m. bewoners is de mogelijkheid onderzocht om een nieuwe, kwalitatief hoogwaardige groene ontmoetings­plek voor inwoners en bezoekers te realiseren op een centrale plek (landbouw­perceel van ruim 3 ha.) in het dorp.

Dit heeft geleid tot concrete uitwerkingen voor:

  • Het (oorspronkelijke) gebied tussen de spoorlijn en de voormalige provinciale weg:
    • aanleg van een wijngaard en teelt van streekproducten (in uitvoering)
    • aanleg van een (toeristisch) OV-overstappunt (in voorbereiding)
    • herinrichting van de voormalige provinciale weg (gerealiseerd)
  • Het gebied ten noorden van de spoorlijn:
    • aanleg van een (dorps)wijngaard (in voorbereiding)
  • Het gebied ten zuiden van de provinciale weg/omgeving Geul:
    • aanleg nieuwe schakel in de wandelstructuur, inclusief nieuwe oeververbinding (in voorbereiding).

4  Vermarkten dorpsparels

In en om onze kern is een veelheid aan speciale plekken aanwezig: kwalitatief hoogstaande en bijzondere bezienswaardigheden, variërend van ca. 30 rijksmonumenten (deels in de nationale top 10), tot gebouw Hundertwasser en (voor Nederland) uniek houten stationsgebouw uit 1903, met daarnaast nog tal van (cultuur)historisch bijzondere plekken (i.v.m. mergelwinning, oorlogsverleden etc.). Om deze “parels” meer bekendheid te geven bij gasten en bezoekers, maar ook (nieuwe) inwoners is onder meer in samenwerking met het VVV inwoners een professionele wandelbrochure vervaardigd. Ondersteunend aan de brochure zijn op een viertal plekken in het dorp overzichtsborden geplaatst.

Verder maken van dit thema onderdeel uit: Het opwaarderen van de bewegwijzering van de pelgrimsroute naar Santiago (zie onderdeel “Cultuur” van dit tabblad), de Dorpsbrochure (zie apart tabblad) en het meer/beter benutten van social media. In het kader van dat laatste onderdeel zijn onder meer deze website vernieuwd en wordt een Facebookpagina onderhouden.

5  Herhuisvesten/doorstart peuterspeelzaal

Dit onderdeel is gericht op het borgen van een kwalitatief goede basisschool in de kern. Randvoorwaarde daarvoor is dat er een toestroom van voldoende leerlingen is. Uit eigen onderzoek in 2014, in samenwerking met het plaatselijke St. Nicolaascomité, bleek dat aanbod er in potentie te zijn. Omdat de peuterspeelzaal, gerund door vrijwilligers, niet meer in stand kon blijven i.v.m. aangescherpte wetgeving, heeft een aantal ouders i.s.m. de dorpsraad, Innovo en gemeente, zich ingezet om een professioneel geleide peuter­speelzaal binnen de basisschool te realiseren om daarmee ook het voortbestaan van de basisschool (uiteraard binnen de grenzen van de demografische ontwikkelingen) te borgen; zulks vanuit het besef dat een voorziening als een basisschool van (groot) belang is voor de sociaal-culturele en -maatschappelijke ontwikkelingen binnen de kern en de sociaal-emotionele ontwikkelin­gen van de kinderen. Dit initiatief is succesvol verlopen en leidde tot een nieuwe toeloop van kinderen naar de peuterspeelzaal. De nieuwe peuterspeelzaal is begin schooljaar 2013/2014 officieel in gebruik genomen. Daarbij werd de toezegging van Innovo verkregen dat de basisschool in stand gehouden zou worden als het leerlingenaantal een stijgende lijn zou laten zien (rekening houdend met een voorspeld minimum in 2017) en niet onder de 50 zou dalen.

Die toezegging is echter van weinig waarde gebleken: De zittende directeur werd vervangen en de genoemde toezegging werd door de nieuwe directeur niet meer uitgedragen. In plaats daarvan werd enkel de boodschap gecommuniceerd dat onzeker was hoe lang de basisschool nog gehandhaafd zou blijven; en dat terwijl er in de leeftijdscategorie 0 – 4 jaar nog steeds gemiddeld telkens ruim 10 kinderen waren, die zouden kunnen instromen; ruim voldoende dus om aan de afspraak te voldoen.

Gevolg van deze handelwijze was dat (een deel van) de ouders van die (“nieuwe”) kinderen voor een andere school koos, het aantal inschrijvingen voor de basisschool in Houthem daalde en voor Innovo de weg vrij was om de school te sluiten. Na eerdere pogingen in 2006/2007, 2009 en 2012 om de school op te heffen, trekt Innovo daarmee alsnog aan het langste eind.

6  Speeltoestel speelweide

Nadat eerder met behulp van ouders en vrijwilligers een grasveld is ingericht als speelweide (o.m. afrastering tegen honden, herplaatsen speeltoestel) is in november 2013 naar aanleiding van een verzoek van een aantal kinderen door ouders een extra speeltoestel geplaatst.

7  Service-plaza Adelante

Dit onderdeel speelt in op het tegengaan van vereenzaming. Met het verdwijnen van allerlei voorzieningen, zoals de dorpswinkel, bank etc., zien met name ouderen hun vertrouwde natuurlijke ontmoetingsplekken wegvallen. In overleg met Adelante was het idee ontstaan om bij wijze van proef een ontmoetingsplek voor bewoners te creëren in de vorm van een combinatie van dorpswinkel en “koffiecorner”. Daarmee kon enerzijds ingespeeld worden op het voorkómen van vereenzamen en van te snelle afhankelijkheid van collectieve diensten, professionele hulp of mantelzorg. Anderzijds bood dit mogelijkheden om leerlingen van Adelante serieuze stageplaatsen te bieden en leer-/werkervaring op te laten doen. Tevens kon hiermee ingespeeld worden op behoeften die leven bij gasten van bijvoorbeeld de nabij gelegen Ronald Mc Donaldkindervallei en Wigwamvallei.

De directie van Adelante was bereid ruimte (om niet) beschikbaar te stellen om tijdens een proefperiode een eenvoudige winkel- en bistro-/lunchroomfunctie in onder te brengen die tevens als ontmoetingsplaats kon functioneren. Verder zou Adelante zorgen voor de inrichting en de inzet van leerlingen in het kader van stageplaatsen. De gemeente zou nader te bepalen diensten/spreekuren borgen. Vanuit het dorp zou worden gezorgd voor vrijwilligers (aanvullend op de stagiaires) en inbreng vanuit de markt; in dat kader was reeds op hoofdlijnen overeenstemming met een ondernemer/winkelier vanuit een naburige kern om in dit initiatief te participeren.

Na een directiewisseling bij Adelante en het starten van een renovatietraject van het complex bleek Adelante echter niet langer een ruimte om niet beschikbaar te willen stellen, maar slechts tegen een commercieel huur­tarief. Door de gewijzigde opstelling van Adelante werd dit initiatief onhaalbaar en is niet tot uitvoering gekomen.

8  Halte St. Gerlach

Eén van de “parels” van deze kern is het markante stationsgebouw uit 1903 (enige houten stationsgebouw uit die tijd in Nederland). Omdat het gebouw z’n functie als station had verloren en NS geen passende herbestem­ming gerealiseerd kreeg, wilde NS het gebouw slopen. Binnen de dorpsgemeenschap was (en is) een brede wens het gebouw te behouden. In die context heeft de gemeente aan de dorpsraad verzocht mee te denken over mogelijke nieuwe functies, waarmee het gebouw behouden zou kunnen worden.

Met medewerking van een aantal regionale ondernemers is een investeerder en exploitant gevonden die dit gebouw heeft gerestaureerd en in exploitatie genomen als vakantiewoning. Bijzondere vermelding verdient dat de restauratie van het stationsgebouw in 2015 door het Nationaal Restauratiefonds is bekroond met de Pieter van Vollenhovenprijs.

Tevens heeft de gemeente een kwalitatieve opwaardering van de directe omgeving gerealiseerd in de vorm van een reconstructie van de toegangsweg (Stationsweg) en is een aantal vervangende parkeerplaatsen gerealiseerd.

Een en ander heeft verder voor nieuwe dynamiek gezorgd. Dat heeft erin geresulteerd dat (zie ook onder 3 hiervoor) ten oosten van het gerestaureerde gebouw een dorpswijngaard wordt aangelegd. Bovendien lopen er gesprekken met NS/ProRail en gemeente om ook de uitstraling van het voorpleintje (ten westen van het gebouw) aan te passen aan de uitstraling die in het hele gebied nu gerealiseerd is/wordt.

9  Communicatie en procesondersteuning

Met dit onderdeel werd beoogd de dorpsgemeenschap (inwoners, verenigingen, ondernemers) en bezoekers beter te informeren over ontwikkelingen in het dorp. Bedoeling was onder meer om bij de komingangen (aan met name verenigingen) de mogelijkheid te bieden activiteiten/evenementen aan te kondigen. Na aanvankelijke overeenstemming met de gemeente over de vormgeving hiervan, heeft de gemeente uiteindelijk toch besloten hier geen medewerking aan te verlenen. Verder is er een aantal Dorps- c.q. bindingsdagen georganiseerd en de nodige nieuwsbrieven en folders/flyers opgesteld.